Het is altijd een punt van discussie wie de rechten krijgt bij een foto in opdracht. Als opdrachtgever wil ik graag de rechten, zodat ik vrij ben om de foto te hergebruiken zonder achteraf nog een rekening te krijgen. Ik ben best bereid daarvoor extra te betalen, dat is een legitieme eis.
Veel opdrachtgevers zijn bang voor hoge claims achteraf, zeker vanwege die “300% verhoging bij gebruik buiten licentie”-clausule uit de standaardvoorwaarden van de Fotografenfederatie. Niet omdat ze zo graag gratis de foto willen hergebruiken maar omdat voor hen lastig te zien is wanneer ze die licentie overtreden, zeker als het een paar jaar later is. Zou de fotograaf de nieuwe website wel of niet buiten de licentie vinden vallen? En als we de foto op onze Linkedingroep zetten, telt dat dan als “gebruik op de website”?
Natuurlijk wil de fotograaf de foto’s kunnen hergebruiken. Ik adviseer daarom altijd om bij overdracht een licentie terug af te spreken. De fotograaf kan dan onder die (brede en gratis) licentie de foto in zijn portfolio houden.
Bij een foto in een beeldbank lijkt me overdracht auteursrechten niet aan de orde. Bij dat model is een licentie het meest passend. Maar als ik specifiek voor mijn bedrijf foto’s laat maken (bv. van het personeel of het nieuwe kantoor) dan heeft de fotograaf geen reden om de rechten te willen behouden.
Het klopt dat er een wetsvoorstel ligt. Dit gaat echter juist de ECONOMISCHE rechten (openbaarmaking/verveelvoudiging) niet-overdraagbaar maken. De morele rechten (naamsvermelding) zijn sowieso niet overdraagbaar. Je kunt als fotograaf alleen AFSTAND doen van die rechten, oftewel ze opgeven richting een opdrachtgever. (En dat kan dan weer niet voor het recht op te treden tegen verminking.)
Of dit wetsvoorstel er gaat komen, is onduidelijk: er is veel weerstand vanuit het bedrijfsleven dat graag mensen inhuurt maar wel de rechten op het resultaat wil hebben. En dat gaat niet zozeer om fotografie meer meer om tekstschrijven of software. Het is niet wenselijk dat de rechten op extern gebouwde software per definitie bij de softwaremaker liggen.